Dolina Beit Szean

Dolina Beit Szean (hebr. עמק בית שאן, Emek Beit Szean) jest rozległą doliną będącą częścią Rowu Jordanu. Znajduje się położoną w północnej części Izraela.

Dolina Beit Szean jest częścią Rowy Jordanu, i znajduje się w obszarze miasta Beit Szean i miejsca, w którym rzeka Charod uchodzi do rzeki Jordan. Rzeka Jordan wyznacza wschodnią granicę doliny. Za północną granicę uznaje się rzekę Tavor, która spływa ze wzgórz Dolnej Galilei i uchodzi do Jordanu na południe od kibucu Geszer. Południową granicę wyznacza rzeka Milch, która spływa ze wzgórz Samarii i uchodzi do Jordanu na północny wschód od moszawu Szadmot Mehola. Natomiast zachodnią granicę wyznacza masyw wzgórz Gilboa, za którym znajduje się dolina Harod przechodząca bezpośrednio w dolinę Jezreel.

Dolina Beit Szean ma długość 25 kilometrów (z północy na południe) i szerokość przekraczającą 10 km (ze wschodu na zachód).

zdj. Idobi (cc-by-sa-3.0), Wikimedia Commons

Cały obszar doliny znajduje się w depresji Rowu Jordanu na wysokości 300 metrów p.p.m., natomiast położone na zachodzie wzgórza wznoszą się na wysokość 536 metrów n.p.m. Dno doliny jest w przeważającej większości płaskie, z delikatną tendencją spadkową ku wschodowi. Krajobraz urozmaica kilkadziesiąt niewielkich pagórków. Najważniejszych ciekiem wodnym płynącym przez dolinę jest rzeka Jordan. Spływają do niej liczne potoki i strumienie, o charakterze najczęściej sezonowym. Z małych rzek można wymienić: Harod, Tavor, Milch, Minto, Dosen i inne. W dolinie występują także źródła termalne.

W dolinie znajduje się miasto Beit Szean, a także kibuce Ein Hanatziv, Geszer, Hamadia, Kfar Rupin, Maoz Chaim, Mesilot, Neve Eitan, Neve Ur, Nir David, Reszafim, Sde Elijahu, Sde Nahum, Szluchot i Tirat Cvi, moszawy Beit Josef, Jardena, Rechov, Revaja, Sde Trumot i Tel Teomim (należące do Samorządu Regionu Doliny Beit Szean), oraz moszawy Mehola i Szadmot Mehola (należące do Samorządu Regionu Biq'at HaJarden).

Dolina jest zamieszkała nieprzerwanie od czasów starożytnych. Podczas panowanie Imperium osmańskiego, populacja doliny znacznie się zmniejszyła i duża część pól uprawnych przekształciła się tereny podmokłe lub bagna. W 1932 dolinę odwiedził pracujący dla Żydowskiego Funduszu Narodowego Josef Weitz. Dostrzegł on potencjał rolniczy i mieszkaniowy doliny, dzięki czemu od 1934 zaczęły powstawać tutaj pierwsze żydowskie osady rolnicze. Gdy w 1936 wybuchła Rewolta arabska, większość z tych osiedli przybrała charakter osad obronnych (były otoczone palisadą obronną i posiadały wieżę obserwacyjną). Konflikt żydowsko-arabski systematycznie nasilał się w tym obszarze.

Przyjęta 29 listopada 1947 Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przewidywała, że dolina Beit Szean będzie częścią państwa żydowskiego. Podczas Wojny domowej w Mandacie Palestyny siły żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana wysiedliły arabskich mieszkańców z tutejszych wiosek. Na samym początku Wojny o niepodległość wojska arabskie podjęły nieudaną próbę zajęcia doliny. W następnych latach prawie cały region został całkowicie zdominowany przez Izraelczyków. Ostatni południowy skrawek doliny Izraelczycy zajęli podczas Wojny sześciodniowej w 1967 - powstały tu moszawy Mehola i Szadmot Mehola.

Przez dolinę przechodzą dwie ważne arterie komunikacyjne: z północy na południe droga nr 90 , oraz ze wschodu na zachód droga ekspresowa nr 71 .

Do 1948 przez dolinę przechodziła odnoga linii kolejowej Hejaz, która łączyła Damaszek z Medyną. Odnoga przebiegająca przez miasto Beit Szean łączyła główną linię kolejową z miastem Hajfą. Ze względu na przeciągający się konflikt izraelsko-arabski linia kolejowa jest nadal nieczynna.

Źródło: Wikipedia (cc-by-sa-3.0), autor: Gedeon07